به طور کلی مواد پتروشیمی، آن گروه از محصولات شیمیایی می باشند که از طریق تغییر شکل پیدا کردن یا فعل و انفعالات پارتی از هیدروکربور های نفت یا گاز طبیعی با بقیه مواد ساخته می شوند.
محصولات پتروشیمی دارای مسائل استعمال عمومی و صنعتی زیاد از قبیل پارچه ( نایلون ؛ دارکرون ؛ پشم و پنبه مصنوعی ) لوازم الکتریکـی؛ کودهای شیمیایی؛ حلال ها؛ مواد پاک کننده و . است.
محصولات پتروشیمی صنایع پتروشیمی را می توان به سه دسته تقسیم کرد:
۱- محصولات بنیادی مثل اتیلن؛ پروپیلن؛ گوگرد؛ بنزین؛ آمونیاک و غیره . ایـن محصولات پایه و اساس محصولات زیاد دیگـر پتروشیمی را تشکیل می دهد.
۲- محصولات میانی که از محصولات بنیادی تولید شده و مواد اولیه کارخانه های تولید کننده محصولات نهایی را تشکیل می دهند . مثل پلی کلروروینیل (PVC )؛ ملامین و…
۳- محصولات نهایی که برای ساختن لوازم و وسائل مورد استفاده صنایع و عموم مردم به کار می روند؛ مثل الیاف مصنوعی؛ اشیای پلاستیکـی؛ لاستیک؛ کود های شیمیایی و غیره .
مسائل استعمال و ارزش جهانی محصولات پتروشیمی امروزه زندگـی بدون محصولات پتروشیمی بسیار مساله است .
ردیف | محصول | مجتمع های تولید کننده | کاربردهای اصلی محصول |
---|---|---|---|
۱ | آب ژاول | خوزستان، کیمیا، کارون | صنایع بهداشتی و رنگ زدایی و سفید کنندگی، گند زدایی و بو زدایی و ضد عفونی کننده ها، صنایع مقوا و کاغذ، نساجی |
۲ | آرگون | فجر، شیراز | در لامپ های نئون، جوشکاری آرگون، فلوئورسنت |
۳ | آروماتیک های سنگین | بو علی سینا، نوری | خوراک واحد های پالایشگاهی جهت سوخت گازوییل |
۴ | آکریلونیتریل بوتادین استایرن | تبریز | انواع پلاستیک صنعتی مقاوم، لوازم خانگی، قطعات الکتریکی و الکترونیک، بدنه ماشین تحریر و مانیتور، ورق داخلی یخچال، لوازم التحریر، گوشی تلفن و قطعات اتومبیل |
۵ | آلاکلر-بوتاکلر | اراک | علف کش ها، سم ه برنج |
۶ | آلکیل بنزن خطی | بیستون | مصرف در کارخانه های تولید کننده ی مواد شوینده |
۷ | آلکیل بنزن سنگین | بیستون | مصرف در ساخت روغن های صنعتی، افزودنی روغن موتور |
۸ | آمونیاک | پردیس، کرمانشاه، خراسان، شیراز، رازی | ماده اولیه جهت مصارف صنعتی و تولید انواع کودهای شیمیایی، سیال مبرد |
۹ | آپوکسی رزین | خوزستان | پوشش داخلی لوله ها در صنایع نفت و گاز برای پیشگیری از خوردگی، ساخت رنگ ها، چسب ها، کف پوش ها، پوشش های محافظ و ظروف تقویت شده با الیاف شیشه، بتن های پلیمری در صنایع و ساختمان و صنعت پل سازی |
۱۰ | اتان | فراورش، پارس، مارون | خوراک اصلی واحد های الفین، سوخت |
۱۱ | اتانول امین ها | اراک | جاذب گاز های اسیدی، صنایع نفت، گاز و پتروشیمی |
۱۲ | اتیل بنزن | تبریز، پارس | ماده اولیه ی تولید استایرن |
۱۳ | اتیلن | فراورش، مارون، آرسا ساسول، جم، مروارید، تبریز، امیر کبیر، اراک | به عنوان خوراک اصلی در واحد های تولید پلی اتیلن، اتیلن اکساید، اتیلن دی کلراید، اتیلن گلایکول ها، استالدئید، وینیل کلراید |
۱۴ | اتیلن اکساید | اراک، مارون، جم | ماده اولیه جهت تولید اتیلن گلایکول، اتانول آمین و اتوکسیلات ها |
۱۵ | اتیلن دی کلراید | کیمیا، آبادان | تولید وی سی ام، صنایع رنگ و چربی بر ها |
۱۶ | اتیلن گلایکول ها | مارون، جم، اراک | تولید ضد یخ، تولید پلی اتیلن ترفتالات به عنوان حلال، پلی استر، جاذب رطوبت |
۱۷ | اتوکسیلات ها | اراک | انواع محصولات شوینده، پودر رختشویی |
۱۸ | اورتوزایلن | بو علی سینا، نوری، اصفهان | تولید نرم کننده ها و داروها، سموم دفع آفات، تولید رنگ و انیدریدفتالیک |
۱۹ | استایرن | تبریز، پارس | تولید پلی استایرن، تولید انواع لاستیک مصنوعی، نرم کننده ها |
۲۰ | اسید استیک | فن آوران، اراک | تولید ونیل استات، اتیل اسات، حلال ها، داروسازی و رنگ ها و تولید ترفتالیک اسید |
۲۱ | اسید سولفوریک | رازی | تولید سولفات امونیوم و مصارف صنعتی |
۲۲ | اسید فسفریک | رازی | تولید کود فسفاته و انواع مواد شیمیایی |
۲۳ | اسید کلریدریک | کیمیا، کارون | صنایع غذایی اسیدی و نوشابه های گازدار، در صنایع پاک کننده جهت نرم کنندگی، از بین بردن زنگ آهن، پزشکی و دندان پزشکی، تولید کود کشاورزی |
۲۴ | اسید نیتریک | شیراز | تولید کودهای نیتراته، مصرف در صنایع خصوصا نظامی، رنگ های سنتزی صنایع چاپ |
۲۵ | انیدرید فتالیک | فارابی، اصفهان | صنایع پلاستیک سازی، صنایع رزین و رنگ سازی |
۲۶ | اوره | پردیس، کرمانشاه، شیراز، خراسان، رازی | مصرف در بخش کشاورزی، ماده اولیه ی ملامین و رزین اوره، فرم الدئید، خوراک دام، صنایع دارویی و آرایشی |
۲۷ | برش سبک نفتا | نوری و بو علی سینا | خوراک واحد های الفینی |
۲۸ | برش سنگین بنزین پیرولیز | بوعلی سینا، نوری | واحد های تفکیک آروماتیک و خوراک واحد های پالایشگاهی برای تولید گازوییل |
۲۹ | برش سنگین نفتا | بوعلی سینا، نوری | خوراک واحد های الفین، خوراک واحد های پالایشگاهی |
۳۰ | برش سه کربنه و سنگین تر | آریا ساسول، مروارید، مارون | خوراک واحد های الفین |
۳۱ | برش چهار کربنه | فراورش، جم، تبریز، امیرکبیر، اراک | تولید ۱و۳ بوتادین و رافینیت C4 |
۳۲ | بنزین پیرولیز | فراورش، مارون، امیرکبیر، جم، اراک | خوراک واحد های آروماتیکی جهت تولید بنزین و زایلن |
۳۳ | بنزن | فراورش، بوعلی سینا، نوری، تبریز، اصفهان | به عنوان صنایع رنگ سازی، حلال در صنایع شیمیایی، تولید استایرن و دو دسیل بنزن برای شوینده ها، سیکلو هگزان برای تولید نایلون |
۳۴ | بوتادین ۱ و ۳ | تبریز، اراک، امیرکبیر، بسپاران، جم | استفاده در تولید انواع لاستیک مصنوعی |
۳۵ | بوتان | فراورش، پارس، خارگ | خوراک واحد های الفین، مصارف صنعتی، سوخت |
۳۶ | بوتانول | اراک | حلال چربی ها، واکس، رزین، ورنی، تولید لاک الکل، ابریشم مصنوعی، روغن هیدرولیک |
۳۷ | بوتن – ۱ | تبریز، امیر کبیر، اراک | استفاده در واحد های پتروشیمی و تولید پلی اتیلن سنگین |
۳۸ | پارازایلن | فراورش، بو علی سینا، نوری، اصفهان | صنایع رنگ سازی و پلاستیکی، حلال در صنایع شیمیایی، تولید ترفتالیک اسید، دی متیل ترفتالیک، پلی استر و فیبر، ه کش ها |
۳۹ | پر کلرین | شیراز | میکرب کش قوی و استفاده در سموم دفع آفات نباتی |
۴۰ | پروپان | فراورش، مارون، پارس، خارگ | خوراک واحد های الفین و سوخت، مصارف صنعتی، سیال سرد کننده |
۴۱ | پروپیلن | فراورش، مارون، جم، تبریز، امیرکبیر، اراک | تولید پلی پروپیلن، مصارف صنعتی از جمله تولید پروپیلن اکساید، اکریلونیتریل، اکرولیک اسید |
۴۲ | پلی اتیلن ترفتالات گرید الیاف | تندگویان ۱ و ۲ | صنایع نساجی، تولید نخ مصنوعی و پنبه مصنوعی |
۴۳ | پلی اتیلن ترفتالات گرید بطری | تندگویان ۱ و ۲ | تولید انواع بطری های نوشابه، آب معدنی، قوطی و ظروف مورد استفاده در بسته بندی مواد غذایی، دارویی و بهداشتی، تولید فیلم های پلاستیکی مانند فیلم های عکاسی و فیلم برداری |
۴۴ | پلی اتیلن سبک | بسپاران، لاله، آریاساسول، اراک | روکش کابل ها، انواع فیلم نایلونی، کیسه پلاستیکی ظروف و لوازم منزل، لوله های آبیاری، لوازم ورزشی و آزمایشگاهی، صنایع بسته بندی و اسباب بازی |
۴۵ | پلی اتیلن سبک خطی | اراک، جم، امیر کبیر، تبریز | مخازن مایعات، کیسه های خرید، انواع پلاستیک ها مانند روکش کابل و تهیه انواع فیلم، فیلم های کشاورزی و ظروف و لوله |
۴۶ | پلی اتیلن سنگین | بسپاران، جم، مارون، اریاساسول، تبریز، امیر کبیر، اراک، مهر | ساخت لوله، کابل، کیسه های متنوع پلاستیکی، بشکه های حمل مواد غذایی و شیمیایی، لوازم خانگی |
۴۷ | پلی اتیلن متوسط | آریاساسول | قطعات صنعتی، لوازم خانگی، بطری های پلاستیکی |
۴۸ | پلی استایرن انبساطی | تبریز | ظروف نگه داری یخ، عایق های صنعتی و بسته بندی لوازم شکننده |
۴۹ | پلی استایرن معمولی | تبریز | بدنه خودکار، مسواک، صنایع روشنایی، یخچال، اتومبیل و ظروف یک بار مصرف |
۵۰ | پلی استایرن مقاوم | تبریز | بدنه تلویزیون، رادیو، ضبط صوت، قطعات یخچال، ماشین لباسشویی و اتومبیل، اسباب بازی و لوازم خانگی |
۵۱ | پلی پروپیلن | بسپاران، مارون، جم، اراک | وسایل غذاخوری، وسایل اشپزخانه، لوازم التحریر، اسباب بازی، بسته بندی مواد غذایی، قطعات ماشین، کیسه های مقاوم حمل برنج و غلات، تهیه بطری و فرش |
۵۲ | پلی کربنات | خوزستان | صنایع اتومبیل، صنایع بهداشتی و پزشکی، ساخت انواع عینک های طبی و صنعتی و تهیه ی لنز های چشمی، لوازم دیالیز و صنایع برق و کامپیوتر |
۵۳ | پنتان | بو علی سینا، نوری، پارس | خوراک واحد های الفینی و ماده افزودنی در تولید پلی استایرن انبساطی |
۵۴ | پنتان پلاس | فراورش، خارگ | خوراک واحد های الفین |
۵۵ | پی وی سی | بسپاران، آبادان | صنایع پلاستیک، لوله سازی، روکش کابل، فیلم های شفاف، لوله و اتصالات، پروفیل های درب و پنجره، صنعت کفش سازی، صنایع الکترونیک |
۵۶ | ترفتالیک اسید | تندگویان ۱ و ۲ | ماده اصلی تولید پلی اتیلن ترفتالات |
۵۷ | تولوئن | تبریز، اصفهان | تولید انواع حلال های شیمیایی و تولوئن دی ایزوسیانات |
۵۸ | تولوئن دی ایزوسیانات | کارون | ماده اولیه ی تولید انواع پلی اورتان ها، صنایع ساختمان، اتومبیل، عایق کاری، سقف های کاذب، اسفنج ها، قطعات یخچال و چسب ها |
۵۹ | جوش شیرین | شیراز | شیرینی پزی، داروسازی، چرم سازی، تهیه پاک کن ها |
۶۰ | دواتیل هگزانول | اراک | ماده اولیه ی تولید دی اکتیل فتالات |
۶۱ | دو دسیل بنزن | آبادان | صنایع بهداشتی و شوینده ها |
۶۲ | دی اکتیل فتالات | فارابی | صنایع پلاستیک سازی، صنایع رنگ سازی و رزین |
۶۳ | رافینیت C6 | فراورش، بوعلی سینا، نوری | خوراک واحد های الفین، صنایع شیمیایی |
۶۴ | رافینین C4 | بسپاران، جم، تبریز، اراک، امیر کبیر | خوراک واحد های پتروشیمی و صنایع شیمیایی، تولید MTBE |
۶۵ | سودااش | شیراز | شامل کربنات (سبک و سنگین) به طور گسترده در صنایع شیشه و بلور، صنایع نفت و شوینده ها و صنایع شیمیایی |
۶۶ | سود سوز آور | کیمیا، آبادان | صنایع شوینده ها، صنایع بهداشتی، تنظیم PH در صنایع شیمیایی و پالایشگاهی، تولید اپوکسین ها و پلی کربنات، حلال صنعتی |
۶۷ | سولفات آمونیم | ارومیه | چرم سازی، باطری سازی، رنگ سازی، کود شیمیایی، پودر های آتش نشانی |
۶۸ | کلر | کیمیا، آبادان | صنایع بهداشتی، تصفیه آب آشامیدنی و میکرب زدایی از ظروف و اماکن |
۶۹ | کلرید سدیم | کیمیا | تولید سود سوز آور، نمک خوراکی |
۷۰ | کلرو استیل کلراید | اراک | ماده اولیه ی تولید آلاکلر و بوتاکلر |
۷۱ | کود دی امونیم فسفات | رازی | مصارف کشاورزی |
۷۲ | گاز مایع | بو علی، نوری | خوراد در واحد MTBE، افشاننده و سوخت |
۷۳ | گوگرد | رازی، خارگ | تولید اسید سولفوریک و انواع ترکیبات گوگردی |
۷۴ | لاستیک مصنوعی | اراک | ماده اولیه ی صنعت پلاستیک و لاستیک، ساخت تایر اتومبیل |
۷۵ | متانول | زاگرس، شیراز، فن آوران، خارگ | تولید اسید استیک، فرمالدئید، حلال |
۷۶ | متیل ترشیری بوتیل اتر | کیمیا، شیمی بافت | تولید بنزین بدون سرب |
۷۷ | مخلوط زایلن ها | فراورش، اصفهان | به عنوان حلل در صنایع رنگ سازی و شیمیایی، خوراک واحد های آروماتیکی جهت تولید پارا و اورتوزایلن |
۷۸ | ملامین | ارومیه، خراسان | مصرف در صنایع شیمیایی و تولید ظروف ملامین |
۷۹ | منوکسید کربن | فناوران، خوزستان | خوراک واحد های اسید استیک و فسژن |
۸۰ | نفت کوره | فراورش، جم، امیر کبیر، اراک | سوخت، تولید دوده صنعتی |
۸۱ | نیترات آمونیم | شیراز | کود شیمیایی، صنایع پزشکی و معدنی و نظامی |
۸۲ | وی سی ام | کیمیا، آبادان | تولید پی وی سی |
۸۳ | وینیل استات | اراک | ماده اولیه ی تهیه ی پلیمر پلی وینیل استات جهت صنایع رنگ و چسب |
درباره این سایت